Walter Jouret is een ‘homme orchestre’ die al verschillende levens heeft geleid. Parallel of opeenvolgend.
Complementair of antithetisch. Als professioneel of als amateur, in de nobele betekenis van ‘wie liefheeft’. Waarom is hij al decennia bezig met schilderen, beeldhouwen en ivoorsnijden? Niet om de werkelijkheid te weerspiegelen, want hij borstelt, bouwt of snijdt zelden naar de natuur.
Titels geeft hij pas als hij voor het voltooid werk staat, als de maker toeschouwer wordt en schroomvol probeert – zoals wij – het raadsel onder woorden te brengen.
Zijn werkwijze is naar eigen zeggen niet beredeneerd.
Wel een eindpunt – of is het een begin? – van een steeds groeiende onrust. En dan wil hij bijvoorbeeld iets met kleur doen en kiest hij bijna intuïtief een aantal kleuren, vol verwachting naar wat komen gaat. Want als hij eenmaal aan de slag is gegaan, neemt het schilderij het als het ware van hem over en dicteert hem hoe hij verder moet schilderen.
Een andere keer komt iets weer aan de oppervlakte dat hij – niet zelden vele jaren eerder – heeft gezien. Waarom voelt hij ook dan de drang om daar ‘iets mee te doen?
Zulke ervaringen confronteren de kunstenaar met zichzelf. Waarom zijn zijn werken zo zelden figuratief, Er is één schilderij met een wit vlak. Dat was aanvankelijk leeg, maar hij kreeg het sterke gevoel dat daar iets in moest. De toeschouwer ziet het vage gezicht van een onbekende door de kleurloze rechthoek heen schemeren.
De overgrote meerderheid van de schilderijen tonen kleurvlakken, die meestal niet scherp zijn afgelijnd. Men ziet ook kleurwolken met wazige contouren, die in elkaar overvloeien of zich tegen elkaar afzetten. De afgelopen jaren is hij kennelijk beïnvloed door de de amerikaanse schilder Mark Rothko, die ook geleidelijk naar de abstractie is geëvolueerd.
In veel schilderijen prijkt te midden van de kleurenmassa’s een opvallend, ontregelend element: een rechte, nu eens dik, dan weer messcherp.
Meestal loopt die verticaal, soms ook horizontaal. Een grens? Een scheiding? Een verwijzing?
Die rechten lopen echter zelden tot aan de rand van het doek; eromheen blijven de kleuren wervelen. Soms dijt de rechte uit tot een rechthoek, om binnen zijn omtrek iets onbepaalbaars te vatten.
Verzoent die rechte tegenstellingen? Structureert ze de chaos? Zet ze een interne dynamiek in beweging?
Ook het zuiver witte ivoor polijst hij tot sieraden, die hun voltooiing in zichzelf vinden, in hun unieke vorm, die elke beperkende verwijzing naar de alledaagse werkelijkheid afwijst. Ook hier is de kunstenaar zowel aan- als afwezig bij zijn eigen scheppingen.
Jourets werk is zoals alle goede kunst: het stelt meer vragen dan dat het antwoorden geeft. Vragen over zijn creaties, over de maker, over tijd en ruimte, over woord en stilte, over aanwezigheid en vervreemding.
Het verheldert raadselachtige verzen uit Elfde verticale poëzie van de Argentijnse dichter Roberto Juarroz (of is het andersom?).
Dialoog met afwezigheid
is de enige dialoog
die verder reikt dan jezelf.
Al begin je hem te beoefenen
met afwezigheid binnen in jezelf.
De ultieme trede,
de volmaakte dialoog bereikt
wie zelf afwezigheid wordt.
Guy Posson
Ere-algemeen directeur van de Plantijn Hogeschool
